ارزش غذایی کنجد دانه های کنجد روغنی بوده و حاوی ۵۵ درصد چربی و ۲۰ درصد پروتئین می باشند. لذا کنجد منبع غنی اسیدهای چرب ضروری و برخی اسید آمینه ها محسوب می شود. دانه ی کنجد حاوی ۵۰ تا ۶۰ درصد روغن و دو نوع آنتی اکسیدان به نام های سسامین و سسامولین هستند.ارزش غذایی کنجد بسیار زیاد است. به طوری که در یک قاشق غذاخوری کنجد ۵۲ کالری، ۱ گرم کربوهیدرات، ۴ میلی گرم مس که ۱۸ درصد نیاز روزانه را تامین می کند، ۸۷ میلی گرم کلسیم که ۹ درصد نیاز روزانه را تامین می کند، ۳ میلی گرم آهن به مقدار ۷ درصد نیاز روزانه، ۷ میلی گرم روی به میزان ۵ درصد نیاز روزانه، ۴ گرم چربی، ۲ گرم پروتئین، ۲ میلی گرم منگنز به میزان ۱۱ درصد نیاز روزانه، ۳۱ میلی گرم منیزیم به میزان ۸ درصد نیاز روزانه، ۵۷ میلی گرم فصفر و ۱ میلی گرم تیامین وجود دارد.
به طور کلی از انواع کنجد در کیاست می توان به کنجد ارده ای ایرانی ، کنجدارده ای ممتاز ، کنجد مشکی درجه یک ، کنجد سفید پاکستانی ، کنجد هندی ، کنجد قرمز اشاره کرد. اما این چند نوع کنجد به شکل های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند.غالبا دانه های کنجد را غلاف گیری کرده و طی این فرایند کنجد ها را پوسته زدایی می کنند. دانه های کنجد پس از برداشت تمیز می شوند و سبوس آن ها را جدا می کنند.
کنجد با دارا بودن لیگنان به بهبود وضعیت چربی ها کمک کرده و در تنظیم کلسترول و فشار خون موثر است. لیگنان در کنجد با کاهش کلسترول سطح کلسترول را متعادل کرده و مصرف ۵۰ گرم دانه کنجد به مدت پنج هفته تاثیرات مثبتی در وضعیت آنتی اکسیدانی خواهد داشت. دانه های کنجد عملکرد فیتواستروژنی داشته و نسبت به سایر مغزها، دانه ها، غلات و حبوبات بیشترین تاثیر را در کاهش کلسترول دارند. آن ها در سیستم گوارش جای کلسترول را می گیرند و جذب کلسترول در روده را کاهش می دهند.
کنجد به ویژه روغن کنجد به عنوان ماده ای موثر ضد فشار خون به تنظیم فشار خون کمک می کند. کنجد خوراکی طبیعی و مفیدی است که به مدت ۴۵ روز می تواند در کاهش چشمگیر فشار خون موثر واقع شود.
از دیگر خواص کنجد می توان به خواص ضد سرطان کنجد اشاره کرد. همان طور که پیش تر ذکر شد، کنجد سزشار از لیگنان است که در بدن در روده ی بزرگ تولید می شود. این ماده دارای خواص ضد سرطانی بوده و می تواند از سرطان روده ی بزرگ و سرطان سینه پیشگیری کند. لیگنان غذایی می تواند به عنوان درمان طبیعی سرطان عمل کرده و با تضعیف تومور، خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند
یکی دیگر از خواص کنجد تاثیر بر هورمون های جنسی از طریق سوخت و ساز بهتر اسیدهای چرب است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته هضم کنجد تاثیر مثبتی بر چربی خون و وضعیت آنتی اکسیدانی به ویژه در زنان دارد که می تواند بر هورمون جنسی تاثیر مثبت داشته باشد. یکی از لیگنان های کنجد، سسامین است که منجر به فعالیت متابولیسمی داخل روده می شود. به دلیل این عملکرد و خاصیت کنجد، می توان به خواص کنجد در بارداری اشاره کرد که به دلیل غنی بودن از مواد مغذی، پروتئین و چربی برای بارداری از جمله مواد غذایی پر خاصیت محسوب می شود.
یکی از فواید کنجد چربی سوزی است. کنجد دارای چربی سالم و مفید بوده و با کاهش هورمون گرسنگی سبب چربی سوزی می شود. این چربی هاس سالم با ارسال پیام سیری به مغز در ترشح هورمون هایی که به ما احساس سیری می دهند کمک می کند. وجود لیگنان در کنجد نیز نقش مهمی در افزایش سوخت و ساز بدن و افزایش چربی سوزی دارد. لذا کنجد به عنوان خوراک چربی سوز عمل کرده و لیگنان موجود در آن مکانیسم های مهم کبد را تقویت می کند. بدین صورت که با افزایش فعالیت آنزیم های گوناگون در کبد که وظیفه ی تجزیه ی اسیدهای چرب را بر عهده دارند، سبب افزایش چربی سوزی می گردد. با توجه به خواص کنجد در بدنسازی اکروزه در بسیاری از مکمل های ورزشی مخصوص چربی سوزی از دانه های کنجد و مشتقات آن استفاده می شود. لذا با افزودن چربی های مفید و سالم مانند کنجد به رژیم غذایی می توان آن را جایگزین شیرینی های اعتیادآور کرد و به کاهش اشتها و مبارزه با پر خوری کمک کرد. لذا خواص کنجد در بدنسازی یکی از مهمترین خواص کنجد می باشد. به ویژه مصرف کنجد سیاه برای لاغری بیشتر از سایر انواع کنجد توصیه می شود. با تهیه کنجد سیاه محلی می توانید به چربی سوزی بدن و لاغری کمک کنید.
کنجد از بهترین مواد غذایی مغذی برای کودکان است. از آن جا که کنجد سرشار از ویتامین و مواد معدنی است، می تواند ویتامین ها و املاح مورد نیاز کودکان به ویژه در سال های اول را تامین کند. مادران می توانند از کنجد آسیاب شده در سوپ و غذای کودکان استفاده کنند. کلسیم موجود در کنجد در رشد قد کودکان تاثیر دارد. از دیگر خواص کنجد برای کودکان می توان به وجود ویتامین B و ویتامین C اشاره کرد که به هضم غذا کمک می کند
.یکی دیگر از خواص کنجد کمک به جذی مواد مغذی است. به دلیل لیگنان موجود در کنجد و فعالیت آنتی اکسیدانی آن، با خوردن کنجد جذب ویتامین هایی مانند ویتامین E افزایش می یابد. به طور کلی برای جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین D و ویتامین A و اغلب آنتی اکسیدان ها، به اسیدهای چرب مانند کنجد نیاز است. مصرف مواد غذایی با چربی سالم مانند کنجد به همراه وعده ی غذایی، به جذب شدن سریع ویتامین ها و سایر مواد مغذی کمک می کند.
دانه ی کنجد منبع غنی املاح ، فیبر و پروتئین است. میزان پروتئین کنجد بسیار قابل توجه بوده و در دو قاشق غذاخوری کنجد حدود ۴ گرم پروتئین وجود دارد. از دیگر فواید کنجد می توان به وجود قابل توجه آهن، فسفر، منیزیم، مس، منگنز و پتاسیم اشاره کرد. دانه های کنجد سرشار از آهن بوده و مصرف منظم آن به کم خونی و فقر آهن کمک می کند. همچنین وجود آهن در کنجد در تامین انرژی و رفع افت آن مفید است. وجود مس در کنجد می تواند حفظ سلامت سیستم عصبی، سوخت و ساز و استخوان ها را تضمین کند
.
